​

Leerlingen verbinden met de actualiteit door middel van performance & nieuwe media

​

Een leertraject ontworpen door Marieke Warmelink , i.s.m. Lara Tanger & Stichting KOP

​

Burgerschapsonderwijs 

​

Scholen voor primair, voortgezet en speciaal onderwijs hebben een wettelijke opdracht om in hun onderwijsaanbod aandacht te hebben voor burgerschap. In de onderwijswetten (Artikel 8 lid 3 van de Wet op het primair onderwijs, artikel 17 van de Wet op het voortgezet onderwijs en artikel 11 lid 3 van de Wet op de expertisecentra) is de volgende formulering opgenomen: 

Het onderwijs:

1. Gaat er mede van uit dat leerlingen opgroeien in een pluriforme samenleving;

2. Is mede gericht op het bevorderen van actief burgerschap en sociale integratie;

3. Is er mede op gericht dat leerlingen kennis hebben van en kennismaken met verschillende achtergronden en culturen van leeftijdgenoten. [1]

​

AKTIEREACTIE is ontwikkeld via een methode die aansluit bij de adviezen in Onderwijs 2032.               

Deze methodes zorgen ervoor dat de leerling op een actieve, ongedwongen en creatieve manier betrokken wordt bij diverse thema’s, die kunnen aansluiten bij leerdoelen van Mens & Maatschappij, Taal & Cultuur en Burgerschap. Tegelijkertijd dragen de methodes bij aan de ontwikkeling van persoonlijke en sociale vaardigheden en persoonlijke ontwikkeling. Dit wordt duidelijk in de onderstaande punten.
In het leertraject:

• leert de leerling met behulp van bronnen onderzoek te doen naar een maatschappelijk vraagstuk;

•  leert de leerling om te gaan en betrokken te zijn met diverse nieuws- en mediabronnen;

•  wordt de leerling in de onderzoeksfase geprikkeld een kritisch denkvermogen te ontwikkelen;

• leert de leerling zijn of haar eigen mening of visie te vormen en deze te onderbouwen met diverse bronnen;

• leert de leerling deze visie te verwoorden en te delen met anderen;

• leert de leerling te luisteren naar, zich te verplaatsen in en respect te hebben voor de mening of visie van anderen;

•  draagt de inhoudelijke bespreking van de maatschappelijke thema’s aan bij aan een grotere kennis en begrip van de maatschappij en actualiteit.

•  draagt de begeleiding in performance- en improvisatie technieken bij aan het uitdrukkingsvermogen en de presentatievaardigheden van de leerling.

Het leertraject biedt op deze manier een handvat voor vo-scholen en docenten om meer aandacht te besteden aan persoonsvorming en burgerschapsonderwijs. Bovendien laat het leertraject goed zien dat de aandacht voor persoonsvorming en burgerschapsonderwijs niet ten koste hoeft te gaan van de basiskennis, maar dat de drie hoofddoelen van het onderwijs elkaar juist kunnen versterken.
 

Pilotproject Bonhoeffer College

In 2015 heeft Wamelink in samenwerking met docente beeldende vorming, Gieneke Spoelstra op het

Bonhoeffercollege te Castricum een pilotproject gelanceerd. Vanuit dit pilotproject is het leertraject AKTIEREACTIE ontstaan. Tijdens het pilotproject werden de leerlingen gevraagd  om de monarchie en de rol van de Koning te bevragen. Tijdens een periode van acht weken werden de leerlingen uitgedaagd om ‘net als een kunstenaar’ in kleine groepen een onderzoek in een artistieke manier voor de klas te presenteren.  

 

‘Marieke liet de leerlingen, door kleine theatrale oefeningen, ervaren hoe zij hun eigen ideeën kunnen vormgeven en overbrengen. Lef tonen, je stem laten horen en ruimte innemen waren hier een onderdeel van.’ Aldus Gieneke Spoelstra. De leerlingen kregen de opdracht om zelf koning te zijn en hun koninkrijk vorm te geven. Eerst onderzochten ze het huidige systeem en de wijze waarop de koning zijn functie vervult. Vervolgens gingen de  leerlingen met aspecten aan de slag die zij als opmerkelijk of vreemd betitelen en die zij anders zouden vormgeven.

​

Het aanbod

 

1.Kennismaking workshop

Duur ca.  2 uur

Deze workshop is ontworpen om de leerlingen en de leraren in één les kennis te laten maken met de

Werkmethodes van het leertraject door middel van diverse klassikale oefeningen.

De workshop bestaat uit een;

•                Introductie

•                Inventarisatie betreft een te bespreken thema/maatschappelijk onderwerp in overleg met docent

•                Klassikale performance oefeningen, improvisatie en presentatie technieken

•                Korte opdracht in kleine groepen.

•                Klassikale presentatie en bespreking.

 

 

2. Leertraject

Duur 4 Tm 8 lessen in overleg

Door middel van een geheel leertraject kan er persoonlijk en klassikaal dieper ingegaan worden op over maatschappelijke kwesties en verschijnselen betreft leiderschap, bestuur en samenleving. De leerling leert door middel van kunst, betekenisvolle vragen te stellen, daarover een beargumenteerd standpunt in te nemen, te verdedigen en daarbij respectvol met kritiek om te gaan. Door het gebruik van elementaire vaardigheden wordt de zeggingskracht van verschillende kunstzinnige disciplines onderzocht en toegepast om de eigen gevoelens uit te drukken, ervaringen vast te leggen, verbeelding vorm te geven en communicatie te bewerkstelligen.

De leerling leert eigen kunstzinnig werk, alleen of als deelnemer in een groep, aan derden te presenteren. De eigen ervaring van de leerling, de connectie met de groep en met zijn/haar omgeving is hierbij van belang. De leerling wordt gestimuleerd om zich via diverse media technieken creatief te uiten en diverse artistieke rollen uit te voeren zoals onderzoeker, producent, ontwerper, cameraman, acteur etc.  Vanuit dit onderzoek, dat in kleine groepen wordt ontwikkelt ontstaat vervolgens een nieuwe opvatting, ervaring of mening die voor de klas wordt gepresenteerd. Daarna worden de diverse meningen en ervaringen die tijdens het traject ter sprake komen klassikaal besproken en wordt er gereflecteerd op het proces.

 

​

 

 

Leerdoelen & traject overzicht

Volgens SLO (nationaal expertise centrum leerplanontwikkeling) relateert burgerschapsonderwijs in het Voortgezet onderwijs direct aan de kerndoelen van leergebied mens en maatschappij, Nederlands en kunst &cultuur en kan voor deze vakken ingezet worden.

Voor een gedetailleerde omschrijving van de leerdoelen en het uitgebreide traject plan van AKTIEREACTIE vragen we u een contact op te nemen via media@mariekewarmelink.com

 

Aangezien de school, de docenten en/ of de leerlingen zelf kunnen bepalen welke thema’s worden behandeld tijdens de lessen, is het vanzelfsprekend dat bepaalde kerndoelen meer of minder relevant worden afhankelijk  van het thema. Dit betekent ook dat de school vrij is om te bepalen welk deel van het curriculum het beste past binnen het leertraject. De officiële lesstof van maatschappijleer kan bijvoorbeeld worden opgenomen als verdiepingsstof of achtergrondinformatie, zodat leerlingen hun eigen visie inhoudelijk kunnen onderbouwen.
 

 

​

 

Contact en informatie

 

Concept en ontwikkeling

Marieke Wamelink

info@mariekewarmelink.com

www.mariekewarmelink.com

 

Traject ondersteuning

Lara Tanger

​

​