Onder het genot van een kopje koffie zoekt de koning naar nieuwe vormen van bestuur.

Geschreven door Tan Tunali

Voorjaar 2013. Terwijl de kroning van Willem Alexander Nederland in vervoering bracht, werkte kunstenares Marieke Warmelink stilletjes aan haar project Office of the King. Warmelink concludeerde dat het koningschap op dit moment niet meer representatief is voor de samenleving waarin we nu leven en is daarom op zoek gegaan naar alternatieve vormen van bestuur.

Warmelink kleedde zich om in een koningskostuum en verwelkomde het publiek in haar zelfgemaakte kantoor op de grens met Nederland en Duitsland. Onder het genot van een kopje koffie bevroeg ze de monarchie en vroeg ze bezoekers mee te denken over nieuwe vormen van bestuur. Is de monarchie in haar huidige kader geloofwaardig of moet ze worden aangepast? Wat is de relevantie van de Koning in de huidige samenleving? Hoe moet de koning presteren, is er een alternatief? Deze en andere vragen kwamen aan de orde.

"Als ik mezelf afvraag hoe ik de wereld kan veranderen, weet ik zelf ook niet meteen het antwoord. Door de dialoog aan te gaan met verschillende mensen was ik op zoek naar bepaalde waarden waar mensen op dit moment om geven", aldus Warmelink. zomer in Istanboel. In deze stad, de haven aan de Bosporus in Turkije, naaide ze eerder dit jaar de kiemen voor het ambt van de koning.

Pionier in Istanbul en inhuldiging in Berlijn

Na een residency in Istanbul in 2010 keerde Warmelink vele malen terug naar Turkije voor verschillende kunstprojecten; eerder dit jaar voor een project genaamd Shared Voices. Warmelink vroeg bezoekers en voorbijgangers om plaats te nemen achter een microfoon voor een mobiele muurschildering, vertegenwoordigend het Nederlandse parlement, en om drie vragen te beantwoorden over het politieke systeem in hun thuisland. Het was de eerste stap naar een denkproces over het creëren van alternatieve systemen voor een betere samenwerking tussen bestuur en bestuur.

In mei van dit jaar lanceerde Warmelink in Berlijn het Netwerk van Nieuw Humanisme (kortweg: NNH). Tijdens deze lancering werd Warmelink officieel ingehuldigd als koning van het netwerk. De NNH diende als theoretische achtergrond voor het project Bureau van de Koning. Drie belangrijke overtuigingen kenmerken:​ de NNH: gelijkheid, respect en vertrouwen. Met deze principes in het achterhoofd besprak de koning deze zomer zijn toekomstige positie in Nederland.

Het kantoor van de koning was niet altijd zonder problemen. Warmelink vertelde over de voorbereidingen: "Ik werkte onder grote tijdsdruk en wist dat ik op bepaalde momenten grote risico's moest nemen, maar gelukkig verliep alles altijd soepel. Voor toestemming van de grondeigenaar waar ik bijvoorbeeld het kantoor wilde bouwen, had ik wachten op een goedkeuring. Ik had geen tijd om naar een alternatief te zoeken. Toen hij eindelijk de telefoon opnam, antwoordde hij met een korte "ja, dat is goed", wat geweldig was, want voor mij was er gewoon geen ander antwoord mogelijk! Ook tijdens de bouw van het kantoor hebben we enorme onweersbuien en hittegolven overleefd.”

Driehoeken en gendergelijkheid

Uiteindelijk ontstond er een kantoor waar de koning achter een bureau zat, omringd door drie rijkgekleurde muren. De kleuren vertegenwoordigden alle politieke partijen in Nederland en Duitsland. Opvallend was het logo in het midden. Een grote gele driehoek verbonden door twee kleinere driehoeken aan weerszijden. De driehoek, die naar boven wijst, staat voor mannelijke macht, waar ego's en tirannie domineren. De naar beneden wijzende driehoek staat voor vrouwelijke waarden​​ zoals dialoog en tolerantie en staan dus allemaal samen voor een herverdeling van de macht.

Warmelink streeft naar een betere balans tussen mannelijke en vrouwelijke waarden, idealiter resulterend in gelijkheid tussen verschillende niveaus van de samenleving. Het feit dat deze koning zijn ambt bekleedde in de openbare ruimte was dan ook zeer praktisch voor publieksparticipatie. "Ik hoorde van veel verschillende mensen meningen over het koningschap", zei Warmelink enthousiast over de opkomst. Ze dronk een kopje koffie met dagjesmensen en de lokale bevolking en overhandigde hen een vragenlijst om hun ideeën over de monarchie in te dienen. Aangezien de setting was deels ernstige en deel l y opgevoerd, waren de reacties continu heel anders. "bijvoorbeeld, een meneer stelde een staatsgreep van slimme mensen, slimme mensen zoals hij ...", aldus Warmelink.

"Als koning zorg ik ervoor dat het geheel meer is dan de som der delen"

Terwijl de Koning publiekelijk audiëntie ontving, schreef Warmelink in haar rol als Koning ook een Koningstoespraak. Tussen wild groeiend onkruid naast haar kantoor sprak ze haar publiek toe. De idealen van NNH klinken duidelijk door in de toespraak: "Als koning zorg ik voor de behoeften van elk individu. Als koning zorg ik ervoor dat het geheel meer is dan de som der delen".

De koning legt vervolgens uit dat hij een internationaal netwerk vertegenwoordigt dat verder reikt dan de grenzen van een stad, stad of land. In dat kader is de gekozen locatie voor het kantoor, de grens van Gronau-Glanerbrug, symbolisch: “Dit impliceert dat het Koningskantoor grenzeloos is en oplossingen zoekt door verschillen te verbinden”, legt Warmelink uit, die behalve een sjerp ook een Duits-Nederlandse broederschapsspeld op het tenue van de koning.

Koning willekeurig

'Als koning kan ik niet altijd zeggen wat ik wil', vervolgde de koning, terwijl het onkruid in niemandsland heen en weer zwaaide en de auto's voorbij suisden. "Als koning kan ik niet zeggen: "Ik heb er vandaag gewoon geen zin in". Soms is het moeilijk om te voldoen in mijn rol als koning. Soms zou ik willen zeggen: ik wil vandaag geen koning zijn". Dat de koning zich zo kwetsbaar en open kan blootgeven zou tegenwoordig in een live nieuwsuitzending ongetwijfeld worden bestempeld als 'moderne monarchie'.

De koning bracht tijdens zijn ambtsperiode een stukje moderne monarchie in de praktijk. Na voldoende meningen van het publiek te hebben verzameld, verhuisde de koning zijn kantoor naar kunstruimte TETEM in Enschede, waar het publiek doorging en Warmelink het verzamelde materiaal exposeerde. Bezoekers konden de video van de toespraak van de koning bekijken en nieuwe enquêtes invullen.

Magie tussen fictie en realiteit in The Good Conversation

De tentoonstelling werd officieel geopend met The Good Conversation. In een paneldiscussie stelden wethouder Jan van Lijf, theatermaker Ab Gietelink en student kritische geschiedenis Theo van Tijn vraagtekens bij het koningschap. Tientallen geïnteresseerden namen deel aan de discussie. Het gesprek was een gedeeltelijk geënsceneerde voorstelling waarin meerdere mensen specifieke taken kregen. Na een korte lezing, waarin het huidige systeem en de tekortkomingen ervan werden uitgelegd, leidde Warmelink de discussie met de panelleden, terwijl het publiek alternatieven voorstelde. Enkele van de gepresenteerde alternatieven waren; de koning als minister van comfort, vrijheid van meningsuiting voor de koning en een koning die carrière zou maken in de entertainmentindustrie in plaats van zich met politiek bezig te houden.

Alles kwam samen tijdens de paneldiscussie. De koning was in ieder geval zeer te spreken: "Tijdens het gesprek ervoer ik een zekere magie, waarbij de grens tussen fictie en werkelijkheid heel dun werd. Dit was precies wat ik zocht. Het publiek wist niet of ze het spel moesten spelen of om serieus te reageren. Hun contextuele kader veranderde volledig, waardoor het publiek gedwongen werd om op een andere manier te reageren. Dat maakte het gesprek helemaal speels en verrassend."

'Blijkbaar willen mensen in valse democratie geloven'

Warmelink kijkt tevreden terug op het project; "Tijdens het project heb ik ervaren hoe het is om zelf leider te zijn. Tijdens het project heb ik vooral met mensen te maken gehad. Ik moest constant beslissingen nemen in steeds veranderende omstandigheden. Als ik geen beslissing nam , zou er niets gebeuren, wat me dwong om duidelijk te zijn en stelling te nemen. Al met al merkte ik dat er nog steeds veel mensen zijn voor wie het huidige governancesysteem niet voldoet, klagen is dan gemakkelijk, maar alternatieven aandragen, is blijkt lastiger.

De belangrijkste uitkomst voor Warmelink is om de noodzaak te benadrukken om de positie en rol van de monarchie in vraag te stellen: "Met onze milde houding dragen we bij aan en ondersteunen we een systeem dat indirect in strijd is met de democratie. vertegenwoordigen de democratie. Sterker nog, de koning is niet gekozen en beschikt niet over vrijheid van meningsuiting. Dit draagt bij aan de "valse democratie" waar mensen blijkbaar in willen geloven."

Warmelink is nog niet klaar. "Dit onderwerp is nog steeds erg relevant en zal alleen maar relevanter worden. De afgelopen jaren hebben we over de hele wereld de opstanden tegen het huidige bestuur gezien. Daarom wil ik dit werk opnieuw laten zien met een soortgelijke discussie op een groter podium."

Warmelink lijkt mee te gaan met de wereldwijde veranderingen. De opkomst van de bezettingsbewegingen in Spanje en deze zomer ook in Turkije, Brazilië en Griekenland, vormen het decor van massale protesten tegen heersende machtssystemen die meer macht aan het volk eisen. Met het Bureau van de Koning ondergraaft Warmelink indirect hetzelfde systeem waarin zij op artistieke wijze optreedt. Maar bovenal zet ze mensen aan het denken over een valse democratie waar we blijkbaar allemaal graag in geloven.

Het project Bureau van de Koning maakt deel uit van het Duits-Nederlandse kunst- en cultuurprogramma GrensWerte en Duitsland-Nederland INTERREG IV A, medegefinancierd door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en de provincies Overijssel en Gelderland en de ministeries van Economische Zaken. Zaken van Nordrhein-Westfalen en Niedersachsen. Het werd begeleid door het programmamanagement van de Euregio.

Tan Tunali is freelance Correspondent voor het Turkse TPO Magazine .